Langzaam keert de rust terug op de Manderheide. Hier en daar gebeuren nog wat kleine werkzaamheden, zoals afrasteringen plaatsen bijvoorbeeld. Ze zorgen ervoor dat de groeiende kudde heidekoeien op de juiste plekken loopt en graast. Oftewel ‘zijn werk doet’, zoals beheerder Rick Staudt het noemt. Maar de kranen zijn weg. Het hout is afgevoerd. De rijplaten zijn opgeruimd. En de laatste ladingen strooisel, de voedselrijke toplaag die van de voormalige bosbodem is geschraapt, liggen op akkers in de omgeving.
Met de afronding van ‘fase drie’ van het Natura 2000-project Manderheide, komt een periode van ruim zeven jaar intensief en grootschalig heideherstel tot een eind. De eerste gesprekken met grondeigenaren op de Manderheide over de Natura 2000-maatregelen waren in 2016. In goed overleg werd het einddoel – de ontwikkeling van een robuust en gevarieerd heidelandschap – in de jaren erna in detail uitgewerkt. De uiteindelijke realisatie, de fysieke ingrepen, vond in drie uitvoeringsronden plaats: 2020-2021, 2022-2023 en 2023-2024.
Vanaf nu is de natuur zelf weer aan zet. De omstandigheden voor het weer laten ontstaan van een gezond heidelandschap waarin velden met paars bloeiende heide, schralere heide, jeneverbesstruwelen, akkers en bos elkaar afwisselen, zijn nu optimaal. De voortekenen zijn prima. Wie recent nog een kijkje heeft genomen op plekken waar eerder is gewerkt, ziet overal jonge heide op plekken waar recent nog bos stond.
De oudste tekenen van bewoning op de Manderheide stammen uit de prehistorie. Tussen 4.000 en 3.100 voor Christus vestigden zich er boerengemeenschappen die stukken bos in cultuur brachten. Mede dankzij die menselijke inmenging in het verleden is de Manderheide vandaag de dag een uniek natuurgebied waar tallozebijzondere planten en dieren leven, zoals duivelsnaaigaren, kamsalamanders en het vliegend hert.
Komend voorjaar organiseert Landschap Overijssel voor de laatste keer een speciale Natura 2000-excursie over de Manderheide. We bezoeken dan álle plekken waar de afgelopen jaren is gewerkt. U krijgt een goed beeld van de nieuwe natuurontwikkeling en ziet ook duidelijk de verschillende effecten van één, twee of drie jaar ‘hersteltijd’. Wilt u zeker zijn van een plaats, stuur dan vast een mail naar eveline.vandervliet@landschapoverijssel.nl. U ontvangt te zijner tijd een persoonlijke uitnodiging. De excursie wordt ook aangekondigd in de Springendal-nieuwsbrief, via lokale media en op www.landschapoverijssel.nl.
Wilt u meer weten over de Natura 2000-werkzaamheden op de Manderheide, of heeft u vragen, opmerkingen of suggesties voor de afronding van het project, neem dan contact op met Rick Staudt.