Begin dit jaar verscheen voor het Springendal het uitmijnadvies van het Louis Bolk Instituut. Het bevat een analyse van de percelen die in aanmerking komen voor uitmijnen; het verwijderen van overtollig fosfaat uit de bodem. Dat betekent dat we aan de slag kunnen! Rudie Freriks begeleidt boeren in het gebied vanuit de BAC en vertelt over de opstartfase.
Op basis van grondmonsters heeft het instituut het fosfaatgehalte, de zuurgraad en de kwaliteit van de zoden beoordeeld. Sommige percelen moeten eerst nog bekalkt worden of opnieuw ingezaaid, maar op het merendeel kan gestart worden met uitmijnen. Het opstarten hiervan duurde langer dan verwacht, vertelt Rudie Freriks: “Het is geen standaardsituatie. Er zijn zoveel details om rekening mee te houden, voor elk perceel en elke boer zit het verhaal weer net iets anders in elkaar.”
Rudie is eigenaar van een melkveebedrijf in Luttenberg en daarnaast praktijkbegeleider vanuit de BAC. De boeren staan welwillend tegenover deze aanpak, vertelt hij: “Ze hebben vooral behoefte aan duidelijkheid. Ze zijn graag betrokken bij de grond, maar willen wel precies weten hoe het zit.” Een delicaat element van de aanpak is dat de percelen met kunstmest (en dus: stikstof) worden bestrooid om de groei van de grassen te stimuleren en uiteindelijk zoveel mogelijk fosfaat uit de bodem te verwijderen. Rudie: “Dat ligt uiteraard gevoelig. Maar het verhaal is goed onderbouwd, zonder bemesting werkt het proces niet. Op deze manier levert het uiteindelijk de meeste winst op voor de natuur. Het doel is om gunstige omstandigheden met laag fosfaat te creëren, voor het natuurdoeltype kruiden- en faunarijk grasland.”
In april vond de startbijeenkomst plaats. De pachters die hierbij niet aanwezig waren, heeft Rudie inmiddels bezocht: “Iedereen weet nu wat het is en wat het doel is.” In de praktijk komt het neer op vier tot vijf keer per jaar maaien en afvoeren, plus de nodige administratie. Rudie: “We willen het graag praktisch houden, niet wetenschappelijk maken. Ik ga regelmatig bij boeren op bezoek om te bespreken hoe het gaat. Ze moeten goed bijhouden wat er van het land af komt, het aantal kilo’s zo goed mogelijk inschatten.”
Daarbij is het ook van belang om uitzonderlijke weersomstandigheden te noteren: “Een onverwachte hoosbui kort na bemesting kan voor de resultaten slecht uitpakken. Daar maken we dan een notitie van. Iedereen heeft er belang bij dat dit slaagt en werkt naar eer en geweten mee aan dit project, maar je hebt niet alles zelf in de hand.” De kunstmest is inmiddels uitgeleverd en kan het land op: “Dan is het een kwestie van zorgen dat het gras goed blijft groeien en zoveel mogelijk uit de grond trekken.”
Uitmijnen draait om het verwijderen van overtollig fosfaat uit de bodem. We nemen maatregelen om het fosfaatniveau te verlagen en daarmee uitspoeling van fosfaat richting kwetsbare natuur te voorkomen. Dit doen we door gewassen die in staat zijn fosfaat op te nemen, te stimuleren om te groeien. Het gewas wordt vervolgens gemaaid en afgevoerd. Door dit meerdere jaren te herhalen wordt een groot deel van het aanwezige fosfaat uit de bodem verwijderd.
